Ulga prorodzinna, znana szerzej jako ulga na dziecko, to jedno z najważniejszych narzędzi wsparcia finansowego dla rodzin wychowujących dzieci w Polsce. Stanowi ona realną pomoc w pokryciu bieżących kosztów związanych z opieką, edukacją i rozwojem najmłodszych członków rodziny. Zrozumienie zasad jej przyznawania oraz wysokości jest kluczowe dla wielu rodziców, którzy chcą maksymalnie wykorzystać dostępne możliwości.
Kto może skorzystać z ulgi prorodzinnej?
Prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej przysługuje podatnikom rozliczającym się według skali podatkowej (zasady ogólne), czyli PIT-37 lub PIT-36. Podstawowym warunkiem jest posiadanie dzieci, nad którymi podatnik sprawuje władzę rodzicielską, opiekuje się nimi jako opiekun prawny, lub wychowuje w rodzinie zastępczej. Ważne jest, aby sprawowanie tej opieki było faktyczne i ciągłe.
Warunki dotyczące dzieci
Istnieją pewne kryteria dotyczące wieku i statusu dziecka, które wpływają na możliwość skorzystania z ulgi. Ulga przysługuje na dzieci małoletnie, czyli do ukończenia 18. roku życia. Jednakże, prawo to jest rozszerzone na dzieci, które:
- otrzymują zasiłek pielęgnacyjny – bez względu na wiek,
- nie ukończyły 25. roku życia, a uczą się w szkole lub uczelni wyższej i przed rozpoczęciem nauki w szkole lub szkole wyższej, nie ukończyły 25. roku życia, lub w roku szkolnym lub akademickim, który rozpoczął się w roku kalendarzowym, w którym dziecko ukończyło 25. rok życia, kontynuują naukę.
Należy pamiętać, że w przypadku dzieci uczących się, dochody dziecka nie mogą przekroczyć określonego limitu w roku podatkowym, aby nie utracić prawa do ulgi.
Jakie są kryteria dochodowe?
Dla większości rodzin, prawo do ulgi prorodzinnej nie jest ograniczone kryteriami dochodowymi. Jednakże, istnieją dwa wyjątki, w których dochody rodziców mają znaczenie:
- Pierwsze dziecko: ulga na pierwsze dziecko przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód podatnika w przeliczeniu na członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym nie przekroczył 120,00 zł (w 2023 roku). Dochód ten jest ustalany na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
- Jedno dziecko: w przypadku podatników wychowujących jedno dziecko, ulga przysługuje, jeśli przeciętny miesięczny dochód podatnika w przeliczeniu na członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym nie przekroczył 120,00 zł (w 2023 roku).
Ważne jest, aby w przypadku wątpliwości dotyczących ustalenia dochodu, skonsultować się z odpowiednimi przepisami lub doradcą podatkowym.
Ile wynosi ulga prorodzinna?
Wysokość ulgi prorodzinnej jest kwotowa i zależy od liczby posiadanych dzieci. Kwoty te są corocznie waloryzowane. W roku podatkowym 2023 (rozliczanym w 2024 roku) kwoty ulgi wynoszą:
- Na pierwsze dziecko: 92,67 zł miesięcznie, co daje łącznie 1112,04 zł rocznie.
- Na drugie dziecko: 92,67 zł miesięcznie, co daje łącznie 1112,04 zł rocznie.
- Na trzecie dziecko: 166,67 zł miesięcznie, co daje łącznie 2000,04 zł rocznie.
- Na czwarte i każde kolejne dziecko: 225,00 zł miesięcznie, co daje łącznie 2700,00 zł rocznie.
Łączna kwota odliczenia w roku podatkowym nie może przekroczyć kwoty zapłaconego podatku dochodowego, pomniejszonego o składki na ubezpieczenie zdrowotne, odliczone od tego podatku. Jednakże, istnieje możliwość odliczenia niewykorzystanej części ulgi od składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Maksymalna kwota ulgi
Ważne jest, aby wiedzieć, że maksymalna kwota odliczenia nie może przekroczyć łącznie 1112,04 zł na żadne z dzieci, jeśli podatnik wychowuje jedno dziecko. W przypadku dwojga dzieci, limit ten również wynosi 1112,04 zł. Dopiero przy trójce dzieci, limit jest wyższy i wynosi 2000,04 zł, a przy czwórce i kolejnych dzieciach – 2700,00 zł.
Gdzie i kiedy złożyć wniosek o ulgę?
Ulga na dziecko jest odliczana w zeznaniu podatkowym. Najczęściej jest to PIT-37 lub PIT-36. Podatnik musi wypełnić odpowiednie rubryki w swoim zeznaniu, podając dane dzieci oraz kwoty przysługującej ulgi. Dołącza się również odpowiednie załączniki, takie jak PIT/O, w którym wyszczególnia się dane dzieci i kwoty odliczenia.
Termin na złożenie zeznania podatkowego upływa zazwyczaj 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Warto pamiętać o terminowym złożeniu dokumentów, aby uniknąć ewentualnych odsetek lub kar. W przypadku niektórych sytuacji, np. gdy ulga jest rozliczana w comiesięcznych zaliczkach na podatek, można złożyć odpowiedni wniosek u pracodawcy.
Co jest potrzebne do rozliczenia?
Do rozliczenia ulgi prorodzinnej zazwyczaj potrzebne są:
- Numer PESEL dzieci.
- W przypadku braku PESEL, numer identyfikacyjny innego dokumentu, np. paszportu.
- Oświadczenie o stanie cywilnym i wspólnym gospodarstwie domowym.
- W przypadku dzieci uczących się, dokument potwierdzający naukę (np. zaświadczenie z uczelni lub szkoły).
- W przypadku dzieci niepełnoletnich, dokument potwierdzający sprawowanie opieki prawnej lub bycie rodziną zastępczą.
Prawidłowe wypełnienie zeznania i posiadanie niezbędnych dokumentów jest kluczowe dla skorzystania z ulgi prorodzinnej.
